Siyah-beyaz çekimle drama unsurunu daha iyi yansıtacağını düşünen Henry Fonda, bu riski alabilecek bir yapımcı bulamamış. Hikayenin yazarı Reginald Rose ise burada devreye girip Henry Fonda ile birlikte yapımcılığı üstlenmiş. Daha sonra Henry, yönetmenliğini beğendiği Sidney Lumet ile telefonda görüşüp ilk tercihi olan yönetmeni ikna etmiş. Bu üçlünün bir araya gelmesiyle de ortaya bir şaheser çıkmış.
İlk olmasa da en başarılı siyah-beyaz filmlerden biri olan “12 Angry Men” 5 metreye 7.5 metre genişliğinde bir odada geçiyor. Çekimler ise toplam 21 gün sürdü. Steven Schneider’ın “Ölmeden Önce Görmeniz Gereken 1001 Film” kitabında da yer bulan film çıktığı dönem de oldukça beğeni kazandı. Filmde jürilerden biri gibi hissetmemiz sayesinde filmi sahiplenmeye başlıyoruz. Bir insanın yaşam ve ölüm arasında gidip geldiği duraklardan biri de biziz sanki. Ön yargılarımızla, suçlayıcılığımızla ve affediciliğimizle baş başa kalıyoruz.
Merak unsurunu neredeyse filmin sonuna kadar taşıyarak da seyirciyi ekran başına sabitleyen filmin birçok ülkede yeniden çekimi gerçekleştirildi. Orijinali kadar beğeni alamasalar da temelinde aynı konuyu işlemeleri sayesinde geçer not aldılar. Düşük bütçesiyle, farklı denemeleriyle ve başarılı senaryosuyla 2021’de izlemek için de gayet güzel bir tercih.
Geriye dönüp baktığında en sevdiği 3 filminden biri olduğunu söyleyen Henry Fonda, filmde simgesel olarak beyaz ceket giyen tek jüri. Kendisi bile davalının suçlu olduğuna inansa da bir insanın yaşamını bu kadar kolay sonlandırmak ne kadar yanlış farkında. Filmin ilk gösterimi sırasında film sonlanmadan salondan çıkan Henry Fonda, her bir jüri üyesinin toplumun farklı bir kesiminin yansıması olduğunu ve herkese hitap edebileceğini düşünüyor. Filmden çıkmadan önce de yönetmen Sidney Lumet’in yanına giderek müthiş bir iş çıkardığını söylüyor. Ne kadar haklı olduğunu filmi izledikten sonra anlayabiliyoruz.
Etik değerlerimizi ve sosyokültürel farklılıklarımızı sorguladığımız bu filmin provasında Sidney, oyunculardan saatlerce aynı odada kalmasını istemiş. Çekim olmaksızın diyaloglarını tekrar tekrar çalışmışlar. Yönetmen, aynı insanlarla saatlerce aynı odada kalmanın nasıl bir şey olduğunu oyunculara geçirmek istemiş. Sanki bu tercihiyle de daha dramatik ve gerilimli bir film izliyoruz. Sinema tarihine adını altın harflerle yazdıran bu film bu yaz şahsen benim de en sevdiğim filmler arasına girdi.
Kaynakça:
- https://s-guiliano.medium.com
- https://www.rogerebert.com/reviews/great-movie-12-angry-men-1957
- https://medium.com/cinemania/12-angry-men-review-and-analysis-92d513db8a03
Yazar:Doğan Umut Yurdakul
