Günlük hayatımızın vazgeçilmez parçası olan teknolojik cihazlar , her gün yenilenmeye ve kendini geliştirmeye devam ediyor . VR teknolojisi de bu alanda yavaş yavaş yerini almaya başladı .Çoğumuz, sanal gerçekliğe , koca camlı gözlükler takıp garip el kol hareketleri yapan insanlarla aşina olsak da çok daha geniş bir alanda çok daha geniş kitlelere hitap ediyor . Bu alanlardan bir tanesi olan tıpta da pek çok şekilde karşımıza çıkıyor .
1-)ANATOMİ DERSLERİNDE MAKET OLARAK
Anatomi derslerinde fazlaca kompleks yapıları 2 boyutlu şekilde görüp , bir yapboz çözer gibi damarları sinirleri ve diğer bütün yapıları zihnimizde birleştirip , üç boyutlu düşünmek zorundayız . Ve çoğu zaman kısıtlı laboratuvar imkanları , slaytlar , atlaslar zihnimiz için dayanılamayacak bir yük halini alıyor . Bu konuda yenilikçi bir çözümle gelen Hololens vücuttaki yapıları HoloHuman app[1] ile 3 boyutlu bir şekilde her açıdan görme imkanını bizlere sunuyor .
Bazı üniversiteler çoktan kadavrasız kampüs sistemine geçti . Case Western Üniversitesi’nin, Cleveland Clinic ile işbirliği içinde açtığı kampüs[2] bunlardan bir tanesi .Burada Hololens uygulamaları kullanılarak eğitim veriliyor .
2-)CERRAHİ ÖĞRENİM SÜRECİNDE PRATİK İMKANI
İnsan vücudunu gözlemlememizi kolaylaştıran VR uygulamaları , cerrahi eğitim sürecinde de yer alıyor .Bu uygulamalar ameliyatı pasif olarak izlemekten daha fazlasını sunuyor ve onlara ameliyat deneyimini yaşatmayı amaçlıyor. Cerrahlar en iyi ihtimalle , gerçek bir hasta ile karşılaşmadan kadavra ile pratik yapabilirler . Ama iyi bir ameliyat yapabilmek çok daha fazla deneyim gerektirir . Bu açığı fark eden insanlar bu alanda da yenilikçi yaklaşımlar sunuyor . [3] Ayrıca bu yöntem ile pratik yapan çoğu kişi bu yöntemin daha efektif olduğuna dair görüş bildiriyor . [4] (eğer avantaj ve dezavantajlarını daha ayrıntılı şekilde merak ederseniz faydalandığım makaleye göz atabilirsiniz )
3-)KOMPLEKS AMELİYATLARI ANALİZ ETME
Karmaşık ameliyatlarda ; CT(bilgisayarlı tomografi) , MRI , ultrason sonuçlarını kullanarak 360 derecelik süper ayrıntılı modeller oluşturulabilir.Bu da doktorun organı tüm açılardan incelemesini ve ameliyat için uygun bir yaklaşım geliştirmesini sağlar .Örneğin son zamanlarda Masonic Children hastanesinde , yapışık ikizlerin başarılı şekilde ayrılmasında rol oynadı . İkizleri ayıran cerrahlardan biri olan Dr. Anthony Azakie, “3D gözlüklerden bakıyorsunuz ve temel olarak yapının içinden geçerek parçaları ayırabiliyorsunuz, böylece tam olarak ne istediğinize bakabiliyorsunuz” dedi. Yüksek çözünürlüklü görselleştirmenin “potansiyel olarak uğraştığımız sürprizlerin sayısını en aza indirmeye yardımcı olduğunu” söyledi.[5]
Organları bu kadar iyi görüntülemek bazı hastalıkların tanısını da kolaylaştırıyor. [6]
4-)HASTALARI RAHATLATMAK
Doktorlar gibi hastalar da bu yöntemi kullanabilir . VR gözlükleri ile hastane ortamından uzaklaşarak rahatlamaları sağlanabilir . Anksiyete , korku ve acı ile baş etmekte zorlanan hastalar için bu yol etkili bir yöntemdir. Örneğin anestezinin riskli olduğu invaziv işlemlerde , hastanın rahatlatılarak acıya dayanabilirlik eşiğinin yükselmesi sağlanabilir . [7]
Yanık vakaları acı hissini çok şiddetli hisseden vakalardan bir tanesidir . Yanık vakaları için tasarlanan ‘SnowWorld ‘ isimli oyunu oynayan hastalar , oyun sırasında daha az acı çektiklerine dair olumlu dönüt veriyor .[8]
Ya da iğneden korkan çocuklar için daha konforlu bir deneyim sunabiliyor .[9]
5-)PSİKİYATRİK HASTALIKLAR İÇİN ALTERNATİF TEDAVİ
Hastalar üstündeki bu etkileri bize açık bir şekilde gösteriyor ki psikiyatri alanında büyük bir potansiyele sahip . . Anksiyete bozuklukları, belirli fobiler veya travma sonrası stres sendromundan mustarip kişiler için bir maruz kalma terapisi sunuyor .
6-)EMPATİ YETENEĞİ KAZANDIRMAK
VR gözlükleri hayata başka bir açıdan bakmamızı sağlıyor . Ve bu açıyı bizim seçebiliyor olmamız empati yeteneğimizi de arttırıyor .
7-)REHABİLİTASYON
VR ayrıca hastaların felç veya kafa travmasından kaynaklanan denge ve hareket sorunlarının üstesinden gelmelerine yardımcı oluyor. Geçen Kasım ayında yayınlanan bir çalışmada araştırmacılar, VR terapisinden sonra serebral palsili çocukların hareketliliklerinde önemli bir gelişme yaşadıklarını buldular.[10]Ayrıca Son zamanlarda yapılan çalışmalar, sanal gerçekliğin (VR) Parkinson hastalığı olan hastalarda denge becerilerini geliştirmede etkili olduğunu bulmuştur.[11]
Yazımda değindiğim alanlardan , çok daha fazlasında VR gözlükleri aktif olarak kullanılıyor ya da kullanılmak için hazırlanılıyor . Pazar payının giderek büyümesi , bizi bu alanda çok daha fazla yeniliğin beklediğinin ve gelecekte çok daha ulaşılabilir olacağının habercisidir . Sanal gerçekliğin serüvenine hep beraber tanık oluyoruz . Ve bu serüven bizi çağırıyor .
Kaynakça
[1] “HoloHuman – 3D4Medical”, erişim: 18 Haziran 2021, https://3d4medical.com/apps/holohuman.
[2] “Health Education Campus”, Building the Future of Health Education, erişim: 18 Haziran 2021, http://hec.case.edu/.
[3] Jack Carfagno, “How Osso VR is Reshaping the Surgical Training Process”, Docwire News, 06 Mayıs 2019, https://www.docwirenews.com/docwire-pick/future-of-medicine-picks/how-osso-vr-is-reshaping-the-surgical-training-process/.
[4] MAHNAZ SAMADBEIK v.dğr., “The Applications of Virtual Reality Technology in Medical Groups Teaching”, Journal of Advances in Medical Education & Professionalism 6/3 (Temmuz 2018): 123-129.
[5] “How doctors used virtual reality to save the lives of conjoined twin sisters”, Washington Post, erişim: 18 Haziran 2021, https://www.washingtonpost.com/news/innovations/wp/2017/07/21/how-doctors-used-virtual-reality-to-save-the-lives-of-conjoined-twin-sisters/.
[6] “Virtual reality ‘better at spotting dementia than gold standard test’”, inews.co.uk, 23 Mayıs 2019, https://inews.co.uk/news/health/virtual-reality-better-at-spotting-alzheimers-than-gold-standard-test-294646.
[7] Jeffrey I. Gold v.dğr., “Effectiveness of Virtual Reality for Pediatric Pain Distraction during IV Placement”, CyberPsychology & Behavior 9/2 (01 Nisan 2006): 207-212.
[8] “HITLab Projects : VR Pain Control”, erişim: 18 Haziran 2021, http://www.hitl.washington.edu/projects/vrpain/.
[9] Karen Arane v.dğr., “Virtual reality for pain and anxiety management in children”, Canadian Family Physician Medecin De Famille Canadien 63/12 (Aralık 2017): 932-934.
[10] Emily Keshner – Anouk Lamontagne, “The Untapped Potential of Virtual Reality in Rehabilitation of Balance and Gait in Neurological Disorders”, Frontiers in Virtual Reality 2 (01 Mart 2021): 641650.
[11] Experimental Biology, “Virtual reality offers benefits for Parkinson’s disease patients”, erişim: 18 Haziran 2021, https://medicalxpress.com/news/2019-04-virtual-reality-benefits-parkinson-disease.html.
Yazar:Büşra Yıldız
